GRANAT
Owoc granatowca w kulturze basenu morza śródziemnego kojarzył się ze światem umarłych, co wiąże się z mitem o Persefonie.
Córka Demeter po nierozważnym zerwaniu kwiatu narcyza została uprowadzona przez Hadesa, władcę zmarłych, by zostać jego żoną. Zrozpaczona matka poruszyła ziemię i niebo, żeby odnaleźć córkę i kiedy już miała ją odzyskać na zawsze, Hades użył podstępu. Poczęstował naiwną Persefonę jabłkiem granatu, z którego młoda bogini zjadła kilka ziarenek i tym samym na zawsze związała się ze światem podziemi. Od tej pory Persefona pół roku spędza z matką, która ciesząc się z tego czasu obdarowuje ziemię wiosną i latem, a drugą połowę z mężem w Hadesie, co powoduje smutek Demeter oraz jesień i zimę na świecie.
Granat - symbol świata umarłych, uwięzienia, małżeństwa.
W tradycji chrześcijańskiej granat miał różne znaczenie w zależności od umiejscowienia go na obrazie. W rękach Matki Boskiej oznaczał płodność, co wiązało się z licznymi ziarenkami we wnętrzu owocu. Trzymany przez Dzieciątko z uwagi na swój czerwony kolor symbolizował przyszłą mękę.
detal, Madonna z granatem, Sandro Botticelli
Virgin and Child with Six Angels and Saint John the Baptist, Sandro Botticelli
Glorification of Mary, Sandro Botticelli
W martwych naturach malarzy niderlandzkich pojawiał się owoc granatu podzielony na 5 części - wtedy symbolizował 5 ran Chrystusa.
Granat występuje w godle zakonu bonifratrów. Z pękniętego owocu wylewają się nasiona - czyli caritas, miłość bliźniego. Legendę dotyczącą tego godła można przeczytać na stronie krakowskich bonifratrów.
Na świeckim portrecie cesarza niemieckiego Maksymiliana I Habsburga pędzla Albrechta Dürera lekko nadpęknięte jabłko granatu ukazujące swoje liczne pestki symbolizuje skupienie w ręku władcy wielu ziem i wielu narodów.
Maksymilian I, Albrecht Dürer
mam pytanie. skąd czerpała Pani informacje na ten temat?
OdpowiedzUsuńTo informacje zaczerpnięte z wykładu w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Bardzo interesująca prelekcja o symbolice owoców w sztuce (oczywiście mowa była nie tylko o granacie), niestety nie pamiętam nazwiska wykładowcy. Bardzo żałuję!
OdpowiedzUsuńWykład poświęcony symbolice owoców w sztuce 30 maja 2009 roku wygłosiła, w ramach cyklu "Natura i sztuka", Jadwiga Jasińska-Sadura - pracownica Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
OdpowiedzUsuńWiadomości na temat symboliki granatu można zaczerpnąć na przykład ze "Słownika symboli. Ilustrowanego przewodnika po tradycyjnych wyrażeniach obrazowych, znakach ikonicznych i emblematach" Jacka Tresiddera, Wydawnictwo RM, Warszawa 2005, wydanie II.